Blockchain Nedir?
Blockchain (blok zinciri), dağıtık bir veritabanı veya defter (ledger) teknolojisidir.
Veriler bloklar halinde saklanır.
Her blok, kendisinden önceki bloğa kriptografik olarak bağlanır (zincir oluşturur).
Böylece zincirdeki veriler değiştirilemez ve şeffaf olur.
Kısaca:
👉 Blockchain = “Verilerin birden fazla bilgisayarda, şifrelenmiş, kronolojik ve değiştirilmez şekilde tutulduğu sistem.”
—
🧱 Blockchain’in Temel Özellikleri
1. Dağıtık (Decentralized):
Tek bir merkez yok, ağdaki tüm bilgisayarlar (node) aynı veritabanını tutar.
2. Şeffaflık:
Herkes zincirdeki işlemleri görebilir (ama işlemlerin sahipleri anonim olabilir).
3. Değiştirilemezlik (Immutability):
Bir blok eklendikten sonra geri dönüp değiştirmek mümkün değildir.
4. Güvenlik:
Kriptografi sayesinde veriler sahtecilikten korunur.
—
📌 Blockchain Nasıl Çalışır?
1. Bir kullanıcı işlem yapar (ör. A kişisi B kişisine 1 coin gönderir).
2. İşlem, ağdaki bilgisayarlara (node’lara) iletilir.
3. Bu işlemler bir blokta toplanır.
4. Blok, madenciler (miners) veya doğrulayıcılar (validators) tarafından onaylanır.
Proof of Work (iş ispatı)
Proof of Stake (hisse ispatı) gibi yöntemler kullanılır.
5. Onaylanan blok, zincire eklenir.
6. Artık işlem kalıcı, şeffaf ve değiştirilemez olur.
—
🪙 Blockchain Nerelerde Kullanılır?
Kripto paralar: Bitcoin, Ethereum, Solana, vb.
Akıllı kontratlar (Smart Contracts):
Otomatik çalışan sözleşmeler (örn. bir ödeme geldiğinde otomatik işlem başlatılması).
NFT (Non-Fungible Token): Dijital varlıkların sahipliğini kanıtlar.
Finans: Bankacılık işlemleri, DeFi (merkeziyetsiz finans).
Tedarik Zinciri: Ürünlerin üretimden müşteriye kadar izlenmesi.
Oyun: Oyun içi varlıkların (skin, item) NFT olarak sahipliği.
Kimlik Doğrulama: Dijital kimliklerin güvenle saklanması.
—
🎯 Örnek Benzetme
Blockchain’i bir not defteri gibi düşün:
Her sayfa bir blok.
Sayfalar birbirine yapıştırılmış (zincir).
Defteri kopyalayıp binlerce kişiye dağıtıyorsun (dağıtık yapı).
Bir sayfa yazıldı mı, herkesin defterinde aynı anda görünür ve değiştirilemez.